Uitgever Thijs van Pinxteren van Flexmarkt opende de bijeenkomst door te constateren dat de afkorting zzp bijna een modewoord was geworden. Hendarin Mouselli, advocaat flexibele arbeid bij VRF Advocaten en promovenda aan de Universiteit Utrecht, ging vervolgens in op het stopzetten van het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst op het inzetten van zzp’ers.

Afbeelding

Dat dit een heikel onderwerp is, werd al snel duidelijk. Veel ondernemers in de zaal van het Van der Valk Hotel in Houten bemiddelen ook zzp’ers. “Tot 1 januari is het moratorium van kracht, daarna wordt er echt gehandhaafd”, aldus Mouselli.

Er zijn 1,2 miljoen zzp’ers in Nederland. Mouselli: “Naar aanleiding van het voornemen om te handhaven zijn er moties ingediend in de Tweede Kamer om deze overgang een zachte landing te geven. We moeten de uitwerking daarvan nog maar zien. Laat je daardoor niet afleiden. De Belastingdienst communiceert vooralsnog dat ze gaan handhaven per 1 januari. Hoe ze dat gaat doen, weten we niet.”

Op wetgevingsgebied verandert er niets

“Iedereen doet alsof er per 1 januari een soort nieuw moment ontstaat, maar dat is niet zo”, zei de advocaat. “Op wetgevingsgebied verandert er eigenlijk niets. We moeten het nog steeds doen met het kader dat we op dit moment hebben.” Kern daarvan is dat opdrachtgevers en zzp’ers samen verantwoordelijk zijn voor de arbeidsrelatie die zij met elkaar aangaan. Zij moeten ervoor zorgen dat er duidelijkheid is over hun arbeidsrelatie, en dat er niet eigenlijk sprake is van loondienst. “Je verricht arbeid, je krijgt daarvoor loon en er is sprake van gezag. Daar toets je het aan.”

Mouselli trok ook lessen uit de bedrijfsbezoeken die de fiscus al heeft gedaan. Ze noemde diverse zaken waar de Belastingdienst op let. “Hoe komen de overeenkomsten met zzp’ers tot stand? Wat is het uurtarief van de zzp’er? Hoe verlopen de onderhandelingen over tarieven? Maar ook: hoe loopt de intake van de zzp’ers en hoe checkt het bedrijf of ze echte ondernemers zijn?” Met een volledige checklist die nog uitgebreider is, zette Mouselli ondernemers op het goede spoor.

Alleen inlenen van een WTTA-geregistreerde onderneming

Directeur Julisa Fereijra-Phelipa en technisch manager en inspecteur Arjan Boer van Normec VRO legden de laatste stand van zaken uit over de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA). Normec VRO helpt organisaties met het behalen en behouden van een werkgevers- of arbeidsgerelateerd keurmerk, waaronder het SNA-keurmerk. Fereijra-Phelipa: “Wie vallen er allemaal onder de WTTA? Feitelijk iedereen die ook onder de Waadi viel. Van uitzenders, payrollers, doorleners tot aan detacheerders en ter beschikking gestelde zzp’ers. Een inlener mag alleen inlenen van een WTTA-geregistreerde onderneming.”

In het nieuwe stelsel mogen uitleners alleen op de markt opereren als zij daartoe toegelaten zijn. Daarvoor moeten zij onder andere een Verklaring Omtrent het Gedrag indienen, een waarborgsom van 100 duizend euro overmaken, en laten zien dat zij het juiste loon betalen en hun belastingen betalen. Periodiek wordt gecontroleerd of de uitzendbureaus zich aan de regels houden.

Ontheffing van de WTTA is volgens Fereijra-Phelipa mogelijk. “Maar alleen als de omzet van het uitgeleende personeel minder is dan 10 procent van de totale omzet, en de omzet uit terbeschikkingstelling van flexibele arbeid lager dan 5 miljoen is in twaalf maanden. Als laatste wordt een verklaring van een deskundige gevraagd. Let op, de voorwaarden tellen bij elkaar op en zijn cumulatief.”

Afbeelding

Het SNA-keurmerk is een mooie opstap naar de WTTA. “Haal daarom zo snel mogelijk het SNA-keurmerk”, zei Boer dan ook. “Dat is stap één. Meld je vervolgens aan voor de aanvullende WTTA-module bij Normec VRO.” Fereijra-Phelipa: “De WTTA is weliswaar met een jaar uitgesteld, maar dat betekent niet dat uitzenders kunnen achteroverleunen.” Ook omdat het proces om tot een SNA-keurmerk te komen en vervolgens WTTA-proof te worden, tijd kost. De invoeringsdatum van de WTTA is uitgesteld naar (minimaal) 1 januari 2026. De ingang en handhaving van de verplichte toelating is per 1 januari 2027. De Tweede Kamer behandelt de wet in november. “Het politieke debat kan alle kanten opgaan, maar we verwachten wel dat het doorgaat, aangezien er brede steun is voor de wet in de Tweede Kamer.”

Omdenken vanwege de WTTA

Productmanager Teun ter Welle en directeur Frank Klein van Brightmine concludeerden dat er een gat valt vanwege de WTTA. Kleins advies: omdenken. “Wie heeft plannen om in het gat te springen dat gaat ontstaan omdat niet-gecertificeerde bedrijven wegvallen? Er zijn tal van kansen die ontstaan als gevolg van de invoering van de wet. De oneerlijke en malafide concurrentie valt waarschijnlijk weg. Er ligt een mogelijkheid om kleinere uitzendorganisaties over te nemen of werkzaamheden van deze bedrijven over te pakken.”

Ook kunnen uitzendorganisaties rekenen op een verbeterde reputatie. Ter Welle: “Wanneer de rotte appels wegvallen, dan wordt er positiever naar de branche gekeken. Dan is er dus ook geen lastige, toekomstige wetgeving meer nodig om malafide praktijken aan te pakken.” Omdat wetgeving voor inleners moeilijker wordt, ligt er een taak voor uitzendbureaus. Klein: “Dat breidt uw dienstverlening uit omdat u een verkapte HR-consultant wordt en in die hoedanigheid advies kunt geven. Kortom, wie zoekt er actief klanten en potentiële nieuwe klanten op om ze te helpen onzekerheid weg te nemen?”

Niet in dienstverband

Afbeelding

Ter Welle liet cijfers zien. Zeven op de tien medewerkers die nu zzp’er zijn, willen niet in dienstverband komen als de huidige vorm niet meer werkt. “Het totaalbedrag dat die zzp’ers vertegenwoordigen is 91 miljard euro. Niet iedereen zal gedetacheerd worden, maar het is wel een groep die de moeite waard is om je als flexondernemer op te richten. Maar dan moet je wel inzicht hebben in het beloningsbeleid van je opdrachtgever.”

Daarmee lieten Ter Welle en Klein zien dat data nodig zijn om conclusies voor de bedrijfsvoering te trekken. “Zo gebruiken we AI om inzichten te vergaren en op basis daarvan betere beslissingen te nemen.”

Proces opdelen in kleinere taken

Marcel van der Meer, een trainer die uitzend- en recruitmentbureaus helpt met automatisering en AI, nam het stokje over. “Maak je team AI-aware. Leg je teamleden uit wat AI is. Geef voorbeelden van AI uit ons dagelijks leven. We zien met name een positieve impact bij het uitvoeren van repeterende taken. Die kan AI oppakken.”

Zijn advies? “Deel je proces van uitzenden op in kleinere taken.” Van intake van de opdrachtgever tot aan het daadwerkelijke uitzenden. “Die taken kun je vervolgens plotten op een action priority matrix om te bepalen welke taken een high impact en een low effort hebben als je deze met AI automatiseert. Daarmee heb je dan meteen je prioriteitstelling te pakken.”

Een door Van der Meer gepresenteerde klantcase liet zien dat er met AI een tijdsbesparing van 7,5 procent mogelijk is. “Het doel bij deze case is 20 procent. Maar we plukken nu al de vruchten. Denk aan snellere doorlooptijden omdat ze sneller kandidaten kunnen matchen met klanten. Daarnaast is er een hogere tevredenheid bij zowel klanten als kandidaten.”

Weerstand tegen technologische vooruitgang

Deborah Nas, professor, keynote spreker, auteur en toezichthouder bij start-ups, behandelde de weerstand die er kan ontstaan tegen technologische vooruitgang. “Innovatie vertraagt door organisatiestructuren waarbij er altijd wel een afdeling is waar de key performance indicatoren strijdig zijn met de gewenste vooruitgang. Maar vertraging treedt ook op door oude systemen, ook in de ict.  Als derde noem ik menselijk gedrag.”

Afbeelding

Mensen zijn geneigd om door een oude bril naar iets nieuws te kijken. Zo meldde de Britse Daily Mail in 2011 nog dat elektrische auto’s een ‘waste of space’ waren. Nas zette daar tegenover berichtgeving van CNN in 2019. ‘Volkswagen is betting its future on electric cars.’ Nas: “Het zijn de start-ups die de markt veranderen. Ze komen met nieuwe waardeproposities, nieuwe technologieën en nieuwe businessmodellen.” Een daarvan die Nas noemde is het Rotterdamse Equalture. Dat ontwikkelde recruitmentsoftware die helpt bij een onbevooroordeelde selectie van kandidaten. Hun tool screent sollicitanten met behulp van neurowetenschappelijke computerspelletjes.

Het belang van bias-arm werven

Ook Marieke Mulder van de werkgeversvereniging AWVN, socioloog, spreker en adviseur inclusieve arbeidsmarkt, benadrukte het belang van bias-arm werven. “Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond zijn twee à drie keer zo vaak werkloos als Nederlanders zonder een migratieachtergrond. Die achterstand is structureel en valt niet te verklaren door verschillen in bijvoorbeeld opleidingsniveau.”

Afbeelding

Mulder hekelde het klikmoment dat werkgevers zeggen te willen hebben met een kandidaat, omdat dat zo bevooroordeeld is. “Het voeren van een gestructureerd interview is de beste voorspeller voor werksucces, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Er is minder ruis in beoordelingen op basis van zo’n interview. Structurering leidt tot een significante vermindering van een etnische of culturele bias. Het vermindert namelijk de invloed van individuele motivaties.”

Ze pleitte ook voor inclusief werven. “Je kijkt daarbij niet naar wie iemand is, maar wat iemand kan. Elementen die niet direct met de functie van doen hebben, de zogeheten verborgen eisen, laat je daarbij buiten beschouwing. Zo vind je de juiste persoon voor de functie.” Vooraf maak je een lijst met competenties waar je naar op zoek bent. En daar scoor je op. “Je krijgt daardoor scherp waar je qua competenties precies naar op zoek bent.”

Opleiden van eigen personeel

Barbara Kramer, directeur van exameninstituut SEU, bracht het belang van het opleiden van het eigen personeel van flexondernemers onder de aandacht. Ze kwam eerst met cijfers: 46 procent van de werknemers in Nederland wil binnen een jaar op zoek naar een andere baan. 64 procent vindt werk niet meer de hoogste prioriteit. In de flexbranche werken 21.400 medewerkers, van wie er 15.000 in loondienst zijn. “Dat waren veelal hbo’ers, maar nu zien we het aantal mbo’ers in onze branche toenemen. Mbo’ers blinken uit in mentaliteit en drive, kennen een lager verloop, maar hebben wel meer begeleiding nodig. Hbo’ers zijn sneller inzetbaar, kunnen sneller schakelen en zijn meer zelfredzaam.”

De medewerkers van uitzendbureaus hebben volgens Kramer een duidelijke behoefte om zich te ontwikkelen, om impact te maken en om een goede balans tussen privé en werk te hebben. Daar kan opleiden bij helpen, was haar conclusie. “Het leidt tot meer productiviteit en minder risico’s omdat een medewerker kennis in huis heeft. Maar het leidt ook tot beter vakmanschap en persoonlijke groei.”

SEU heeft permanente educatie in het leven geroepen. Daar is volgens Kramer veel belangstelling voor. “Daarbij gaan we uit van actuele kennis en toepassing van kennis. Je moet daarbij twaalf punten in twee jaar halen.”