Metaverse

Met één been in de metaverse

De metaverse is geen toekomstmuziek meer. Van onboarden tot bedrijfstrainingen: de flexbranche zet z’n eerste stappen in de virtuele wereld.

Tekst: Annet Maseland

  

Als je het hebt over de metaverse, is het beeld bij de meeste mensen een beetje blurry. Roy Ikink knikt. Hij is Technology Lead bij Accenture. Zelf houden ze het bij Accenture op een virtuele ontmoetingsplek, waar mensen en dingen bij elkaar komen. Vaak in 3D. “Maar dat hoeft niet”, zegt hij.

Roy Ikink van Accenture
Roy Ikink van Accenture

De metaverse kende een valse start. Zo was daar Second Life, de eerste metaverse-omgeving, waar iedereen bij wilde zijn. Van Obama die er speeches hield tot Randstad die er een banenmarkt organiseerde. Maar de hausse ebde weg en tien jaar later was het er oorverdovend stil.

Metaverse-consulting

Ondertussen raast de technologie verder, waarbij de game-industrie technologieën als virtual en augmented reality aanjaagt. Met de metaverse is het nu echt menens volgens Ikink, zozeer dat Accenture een aparte tak heeft opgezet voor metaverse-consulting en implementatie. “In Nederland zijn daar zo’n 25 mensen permanent mee bezig.”

Er is niet één metaverse, maar vele, gemodelleerd naar games als Second Life en het populaire Fortnite. Toepassingen zijn er legio. Zo maakte Renault een digitale twin van al zijn autofabrieken en komen wereldwijde datastromen in een virtuele controlekamer bij elkaar. Nike ontwierp op game-platform Roblox z’n eigen metaverse Nikeland, waar het in één jaar 7 miljoen bezoekers ontving.

‘De huidige generatie verwacht gewoon dat je meegaat in de technologie’

Ook Accenture zelf ging ‘all in’. Voor de eigen medewerkers bouwde het een virtuele campus uit technologie, ‘the Nth Floor’, waarin sinds 2020 ruim 170 duizend new hires werden geonboard. De newbees kunnen er als avatar ‘hangen’, socializen en diverse trainingen volgen. In de VS krijgen ze daar een VR-bril voor. Daarbuiten gebeurt dat soms ook op de laptop.

Ernst Sprenger van Randstad
Ernst Sprenger van Randstad 

Kansen voor de flexbranche

Waar liggen de kansen voor de flexbranche? Dat zal om te beginnen branding zijn voor merken die zich richten op de jongere doelgroep, zegt Ikink: “De huidige generatie verwacht gewoon dat je meegaat in de technologie.” Maar ook voor onboarding en training ziet hij kansen. Met ‘immersive training’, waarbij je ondergedompeld bent in de virtuele wereld, blijft informatie veel beter hangen, weet hij.

In de VS bouwde Randstad net als Accenture een digitale verdieping, the ‘Floor’, voor interviews, meetings en webinars. In Nederland is Randstad nog niet zo ver, zegt Ernst Sprenger, adviseur innovation & change bij Randstad. Maar als het gaat om de bouwstenen van de metaverse - zoals AR, VR en gametechnologie - wordt door Randstad volop met nieuwe technologie geëxperimenteerd.

Levensechte games voor werving en selectie

Voor werving en selectie zet het bedrijf al langer levensechte games in. Via webpagina Careermode kunnen kandidaten virtueel oefenen als heftruckchauffeur, electricien en vrachtwagenchauffeur. Dat levert meer op dan een achtergelaten mailadres. “Het digitale certificaat dat je ermee haalt, stelt echt wat voor”, benadrukt Sprenger. “Het bewijst dat je het in je hebt om bijvoorbeeld heftruckchauffeur worden. Je kunt daarna in één dag het normale certificaat halen, normaal is dat twee dagen.”

Recent is een pilot afgesloten waarbij avatars werden ingezet om nieuwe flexkrachten in een fabriek te onboarden. “Op deze plek lag de uitstroom in de eerste 13 weken te hoog. Dat kwam door vermijdbare praktische dingen. Nieuwkomers wisten bijvoorbeeld niet dat ze hun schoenen van tevoren moesten regelen. Het gaat dan om buitenlandse werknemers waarmee vaak in gebrekkig Engels wordt gecommuniceerd, wat leidt tot misverstanden. De onboarding door een levensechte avatar, die in hun moedertaal tekst en uitleg geeft, is een succes.” Helemaal VR is dit nog niet, zegt hij. Maar die richting denken we wel uit. “Dan kun je verdergaan, en ook met bijvoorbeeld trainingsmodules werken.”

Bouwstenen van de metaverse

Metaverse = netwerk van gedeelde 3D-ruimtes
XR = verzamelnaam voor technologieën als AR en VR, waarbij de fysieke en virtuele wereld in elkaar overlopen
AR = augmented reality, een extra laag over de werkelijkheid
VR = virtual reality, een levensechte wereld gebouwd uit technologie, levensechter mét VR-bril, gloves en motion tracking, maar ook zonder VR-headset kan WebVR een ruimtelijke ervaring geven.
Spatial computing = interactie aangestuurd door fysieke gebaren.
Digital twin = virtuele representatie van de echte wereld.
Web3 = Na web1 (platte tekstpagina’s) en web 2 (sociale interactie) volgt web3, waarbij de gebruiker zelf deel uitmaakt van het internet. Web3 is een decentraal model, waarbij ook gebruikers data bezitten; blockchaintechnologie speelt daarbij een belangrijke rol.
Blockchaintechnologie = data worden niet centraal opgeslagen, maar versleuteld op alle computers of servers in een netwerk.

Spelenderwijs leren

Een collega bij Randstad, gedragswetenschapper, onderzocht of je met games als Fortnite skills kunt ontwikkelen bij procesoperators. De groep praktisch geschoolden heeft vaak een afkeer van de klassieke manier van leren, weet Sprenger. Terwijl voor een beroep als procesoperator permanente scholing nodig is. “We hebben nu aangetoond dat je soft skills heel goed kunt ontwikkelen met games. Met Fortnite bijvoorbeeld, een teamverband schietspel, zijn zes skills te verbeteren: communciatie, kritisch denken, visuele attentie, zelfmotivatie, doorzettingsvermogen en teamwork.”

‘We hebben aangetoond dat je soft skills heel goed kunt ontwikkelen met games’

Na de succesvolle pilot is nu vraag of je de opdrachtgever meekrijgt om games ook daadwerkelijk te gebruiken. “In een functioneringsgesprek een game voorstellen om aan skills te werken, daaraan moet een werkgever wennen, logisch.”

Games zijn meer dan puur vermaak

Dat games meer dan puur vermaak zijn, is voor Nikesh Mandrekar van Metaverse Solutions niks nieuws. De jonge ondernemer zet samen met compagnon Cas Geven metaverse-technologieën in om onder meer jongeren te interesseren voor technische beroepen. Oriënteren, onboarden, inwerken en bijscholen zijn activiteiten waar een ervaring in 3D hét verschil kan maken.

Jongeren verkiezen rondwandelen in virtuele vacatures boven reageren op platte teksten. De lijnen zijn bovendien kort. Vindt de kandidaat het werk gaaf? Dan ben je één klik weg van een gesprek.

Geen dure locaties optuigen

Voor de opdrachtgever is het interessant dat je cognitie én motoriek in real life kunt meten, zonder dure locaties op te tuigen, vertelt Mandrekar. “Steekt de kandidaat z’n hoofd ter controle om de hoek van de machine? Je ziet precies wanneer ogen afdwalen of juist focussen.” De ondernemers zijn nu bezig om het meten van skills door te ontwikkelen naar een 3D-cv, een rapportage van wat iemand in een bepaalde context kan.

Het afgelopen jaar hebben ze veel bijgeleerd. Tot nu toe draaide alles heel erg om de VR-bril, zegt Mandrekar. “Die is spectaculair. Maar die maakt ook dat gebruikers zo overdonderd zijn door de experience, dat ze de boodschap er minder goed uitpikken.” Bovendien zijn VR-brillen duur voor de meeste werkgevers en scholen. Daarom is nu ook de computer vaak leidend. Of een combinatie van mobiel (met QR-code) en web-based.

VR-bril gaat belangrijk worden

De VR-bril gaat op termijn zeker belangrijk worden, vervolgt hij. “De trainingsmodule die ze ontwikkelen voor de horeca is nu nog web-based. Van achter de laptop kun je er kassa-opdrachten mee maken en met apparatuur leren werken.” Zet daar straks in VR een console bij en je kunt ook met bewegingen trainen. “Dat gaat veel verder dan de Wii, deze consoles kun je niet meer om de tuin leiden”, zegt Mandrekar. “Motion tracking, zodat je ook druk erbij voelt, is écht next level. Dan druk je met handen knopjes in en bedien je een espressoaparaat. Dat is duur ja. De jongeren vinden het wat gaaf. De vraag is: hoeveel wil je uitgeven aan branding?”